Każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę powinna uzyskiwać wynagrodzenie w wysokości co najmniej płacy minimalnej. Ta kwota wzrasta w każdym roku. W 2017 r. wynosiła 2000 zł brutto, a w 2018 – 2100 zł brutto.
Od czego zależy wysokość najniższej stawki?
Gwarancja wynagrodzenia na poziomie co najmniej 2100 zł brutto przysługuje każdej osobie, która wykonuje swoje obowiązki na podstawie umowy o pracę. W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin wysokość kwoty jest proporcjonalna. Oznacza to, że jeśli jesteśmy zatrudnieni na pół etatu, mamy prawo do 1050 zł brutto itd.
Wymiar płacy minimalnej jest zatwierdzany przez Radę Ministrów i ogłaszany w drodze rozporządzenia Ostateczna kwota zależy m.in. od poziomu inflacji oraz od prognozowanego wzrostu gospodarczego na dany rok. Waloryzacja ma sprawić, by pracownik nie odczuwał wzrostu cen jedzenia, ubrań, gazu czy paliwa. Stawka najniższego wynagrodzenia wpływa m.in. na dodatek za pracę w porze nocnej oraz na wynagrodzenie za czas przestoju.
Potrącenia z wynagrodzenia
Pensja należna pracownikowi podlega specjalnej ochronie wynikającej z prawa pracy. Płaca minimalna, pomniejszona o składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz o zaliczkę na podatek dochodowy, stanowi granicę potrąceń z wynagrodzenia. Ograniczenie nie obowiązuje w przypadku sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie świadczeń alimentacyjnych. W przypadku zaliczek pieniężnych granica to 75% płacy minimalnej netto. Pracodawca, który egzekwuje kary pieniężne przewidziane w art. 108 kodeksu pracy (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141), powinien pozostawić pracownikowi pensję nie niższą niż 90% najniższego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku.
Narzędziem pomocnym w ustaleniu wysokości pensji netto jest kalkulator wynagrodzeń Pracuj.pl.
Najniższa stawka dla zleceniobiorców
Ochrona wynagrodzenia przysługuje również osobom zatrudnionym na podstawie umowy-zlecenia. Zleceniobiorcy mają prawo do najniższej stawki godzinowej, której wysokość w 2018 r. to 13,7 zł brutto. Wymiar tej kwoty jest proporcjonalny do płacy minimalnej i wzrasta wraz z nią. W 2017 r. wynosiła 13 zł brutto. Do płacy minimalnej wlicza się wynagrodzenie zasadnicze oraz premie regulaminowe i niektóre dodatki, np. funkcyjny. Składniki, które nie są brane pod uwagę, to: dodatek za pracę w nocy, nagroda jubileuszowa, odprawa emerytalna lub rentowa oraz wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.
Jeśli pracodawca nie zapewnia nam pensji co najmniej w wysokości płacy minimalnej, mamy prawo zwrócić się do sądu pracy i domagać się wypłacenia zaległych należności i odszkodowania. Takie przypadki można zgłaszać również do Państwowej Inspekcji Pracy – osobiście, listownie, telefonicznie lub mailowo. Warto dochodzić swoich roszczeń, gdy pracodawca nie respektuje przepisów kodeksu pracy.