Od 30 stycznia przy ulicy Gdańskiej 10 stoi makieta sztucznych płuc Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) w ramach ogólnopolskiej akcji „Zobacz czym oddychasz”. Celem akcji, która w Bydgoszczy koordynowana jest przez Stowarzyszenie Bydgoski Alarm Smogowy, członka PAS u, jest zwiększenie świadomości na temat zanieczyszczenia powietrza i zachęta do wymiany starych pieców.

Makieta sztucznych płuc stanęła na placu przy ul. Gdańskiej 30 stycznia. W ciągu kilku dni płuca, które oddychają dzięki umieszczonym z tyłu wentylatorom, zmieniły kolor ze śnieżnobiałego na ciemnoszary. Na białej tkaninie osadziła się gruba warstwa zanieczyszczeń powietrza, które w podobny sposób dostają się również do naszych płuc, a później wraz z krwiobiegiem do wszystkich organów ciała, mogąc wywołać stany chorobowe. Przechodnie mogli przekonać się na własne oczy, czym oddychają w okresie grzewczym.

                                                                    Makieta sztucznych płuc - 4.02.2020

Bydgoski Alarm Smogowy oraz inicjatywa Stop Smog Miedzyń jako winowajców tego stanu rzeczy wskazują przydomowe piece na węgiel i drewno. Uważają, że z tych źródeł pochodzi  66% emisji pyłu zawieszonego PM10. W mieście jest ponad 23 tys. pieców do wymiany, w tym 7 tys. w posiadaniu miasta, w mieszkaniach komunalnych i socjalnych. Rocznie likwidowanych jest około 300 pieców. Według uchwały antysmogowej dla województwa kujawsko-pomorskiego do 2024 roku trzeba zlikwidować wszystkie bezklasowe piece oraz dostosować kominki do norm Eko-projektu.

W związku z fatalną jakością powietrza w Bydgoszczy stowarzyszenie Bydgoski Alarm Smogowy oraz inicjatywa Stop Smog Miedzyń domagają się: 

  1. Sporządzenia przez miasto planu likwidacji 7 tysięcy tzw. kopciuchów w mieszkaniach należących do miasta oraz na osiedlach baraków komunalnych i socjalnych, a także informacji, które budynki i kiedy będą podłączane do sieci ciepłowniczej, które do sieci gazowej, w których konieczne będą rozwiązania OZE. 
  2. Zapewnienia przez miasto 100-procentowych dopłat oraz programów osłonowych do zwiększonych kosztów ogrzewania dla najuboższych mieszkańców, znajdujących się pod opieką MOPS-u.
  3. Wystąpienia o montaż dodatkowych 4 czujników GIOŚ na terenie miasta.
  4. Przygotowania przez miasto kampanii informacyjnej dotyczącej konieczności likwidacji starych pieców do 2024 roku

Inicjatorzy akcji antysmogowej zgłaszają również szereg zmian do miejskiego programu  dofinansowania do wymiany pieców. Wielu z mieszkańców ubiegało się o dotacje, lecz na koniec jej nie otrzymało lub nie decydowało się na aplikowanie ze względu na poziom skomplikowania procedury, niepotrzebną biurokrację oraz nierealistyczne terminy. Przykładowo osoba, która składa wniosek we wrześniu ma zaledwie 2 miesiące na realizację wymiany pieca oraz 7 dni na rozliczenie inwestycji. Dużym utrudnieniem jest również ograniczona możliwość składania wniosków dla inwestycji kompleksowych "zero węgla w budynku". Aplikanci mają zaledwie 6 tygodni na złożenie wniosku, pomiędzy 15 listopada a 30 grudnia. 

Bydgoski Alarm Smogowy oraz inicjatywa Stop Smog Miedzyń po konsultacji z prawnikami proponują  następujące uproszczenia procedur:

  1. Wprowadzenie możliwości składania wniosków przez cały okres roku kalendarzowego z opcją realizacji wynoszącą 12 miesięcy od dnia podpisania umowy. Takie rozwiązanie, stosowane z powodzeniem w innych gminach, jest możliwe dzięki zapisaniu środków budżetowych w wieloletnich prognozach finansowych. 
  2. Wydłużenie terminu z 7 dni do 30 na rozliczenie kosztów inwestycji.
  3. Rezygnacja z wymogu kilku niezależnych dokumentów i kontroli na potwierdzenie obecności ogrzewania na paliwo stałe, w tym zaświadczenia od kominiarza i gazowni, zdjęcia pieca, wizyty urzędnika, itd. 
  4. Rezygnacja z wymogu odpisu z księgi wieczystej na rzecz samodzielnego wglądu urzędnika do powszechnie dostępnego systemu.