Z dniem 1 lipca 2020 roku obowiązywać zaczęła nowa matryca stawek VAT nazywana Nomenklaturą Scaloną. Jest następczynią starej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 2008 roku. Nowa klasyfikacja ujednolica system porządkowania towarów wymienianych na terenie państw Unii Europejskiej za pomocą zindywidualizowanych symboli liczbowych. Jak się do tej zmiany mają tzw. kody CN i czy umieszczanie ich na fakturach jest prawnie wymagane?
Czym są kody CN?
Combined Nomenclature, czyli Nomenklatura Scalona (w skrócie CN) to nic innego jak uporządkowany i sklasyfikowany wykaz towarów w handlu międzynarodowym. Można dzięki niemu:
- kontrolować i administrować handel zagraniczny,
- nabywać towary na zasadzie wewnątrzwspólnotowej – w sytuacji, kiedy dzięki pełni praw własnościowych nabywa się towary z jednego państwa członkowskiego i transportuje do drugiego,
- dokonywać wymiany towarowej między poszczególnymi państwami.
Warto pamiętać, że Nomenklatura Scalona dotyczy tylko i wyłącznie towarów, nie obejmuje natomiast jakichkolwiek usług. Klasyfikacja ta została sformułowana na potrzeby związane z kontrolą celną. Zastosowanie jej w stosunku do wszystkich towarów zapewnianych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej ułatwia proces weryfikacji celnej i dostarczenie produktu na teren danego kraju należącego do wspólnoty UE.
Kody CN to specjalne, ośmiocyfrowe symbole nadawane towarom, umożliwiające ich identyfikację w przestrzeni międzynarodowej. Zostały opracowane na podstawie Zharmonizowanego Systemu Oznaczania i Kodowania Towarów (Harmonized Commodity Description and Coding System), który obowiązuje od 1988 roku, mając na celu hierarchizację i klasyfikację produktów obecnych na rynku międzynarodowym, obowiązuje bowiem w większości państw świata.
Każdy przedmiot będący towarem określonym w Nomenklaturze Scalonej składa się z:
- Sześciocyfrowego kodu, który określa pozycję oraz podpozycję w hierarchii Systemu Zharmonizowanego
- Dwucyfrowej końcówki, nadającej podpozycję w CN
Klasyfikacja CN może pozwolić na wewnątrzkrajowe zbliżenie polskiego systemu podatkowego oraz celnego. To również krok w kierunku unifikacji i niepodważalności prawa. Ogólnie przyjęty i użytkowany schemat stanowi też ułatwienie dla lokalnych przedsiębiorców, którzy nie muszą się obawiać interpretacji europejskich zaleceń w poszczególnych krajach, gdyż Nomenklatura Scalona obowiązuje wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej.
Rodzaje kodów CN
Z czego składa się Nomenklatura Scalona? W Polsce obowiązuje 99 poszczególnych działów CN w 21 sekcjach. Działy te natomiast dzielą się na pozycje i podpozycje, umożliwiające uzyskanie kodu do bardzo sprecyzowanego gatunkowo towaru.
Oprócz tego można w niej znaleźć również noty prawne i wyjaśniające, Wiążącą Informację Taryfową oraz rozporządzenia klasyfikacyjne instytucji sprawującej nadzór nad CN, czyli Komisji Europejskiej.
Kody CN bardzo dokładnie określają wszelkie kategorie i podkategorie, do jakich należy dany towar. Takie uporządkowanie ułatwia odnajdywanie konkretnego zasobu w szybkim czasie. Aby towar został precyzyjnie zaklasyfikowany, musi zawierać opis:
- składu,
- cech charakterystycznych,
- funkcji/przeznaczenia.
Alfabetyczny spis wszystkich sekcji i przyporządkowanych do nich towarów znajduje się w Informacyjnym Systemie Zintegrowanej Taryfy Celnej (ISZTAR).
Czy kody CN należy umieszczać na fakturze?
Po wprowadzeniu do użytku Nomenklatury Scalonej rozgorzała dyskusja na temat konieczności umieszczania kodów CN na wystawianych fakturach. Zgodnie z art. 106e ustawy o VAT (Dz.U. 2004 Nr 54 poz. 535) wyznaczającym elementy, które muszą się znaleźć na fakturze – kody CN nie zostały wymienione.
Interpretacja prawna przedstawia się zatem następująco: kody CN można, ale nie trzeba zamieszczać w fakturach sprzedażowych. Reguły i zalecenia wystawiania faktur się bowiem nie zmieniły.
Przedsiębiorcy, którzy jednak postanowią zadać sobie trud wyszukania i zamieszczenia w dokumencie kodu towaru zgodnego z Nomenklaturą Scaloną, ułatwią swoim klientom weryfikację oraz zapewnią możliwość skontrolowania aktualnych stawek VAT. Aby wystawić taką fakturę wystarczy posiadać prosty program do faktur, taki jak Melpe.
Większość oprogramowań tego typu zawiera funkcję dodania tej informacji. Informacja ta z pewnością może okazać się istotna dla podatników chcących sprawdzić, czy przysługuje im zwolnienie z podatku VAT na dany produkt oraz czy zachodzi konieczność zastosowania w poszczególnych przypadkach mechanizmu dzielonej płatności (slip payment).
Zainteresowani mogą również uzyskać najnowsze informacje o powstaniu obowiązku podatkowego dla sprzedawanego przez nich towaru.
Podsumowując zatem, aktualizacja międzynarodowej klasyfikacji towarów oznacza wiele zalet zarówno z perspektywy makro – państwa członkowskiego UE oraz mikro – przedsiębiorców i podatników.