W czwartek, 3 października, o godz. 18.00 w Salonie Hoffman Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury przy pl. Kościeleckich 6 odbędzie się druga część jubileuszu 40-lecia działalności Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego.
"Promień czasu 1979- 2019” – 40-lecie działalności Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego, spotkanie z udziałem: Wojciecha Banacha, Bogdana Chmielewskiego, Ryszarda Czajkowskiego, Anny Drejas, Kazimierza Drejasa, Małgorzaty Grajewskiej, Grzegorza Grzmot Bilskiego, Jarosława Jakubowskiego, Grzegorza Kalinowskiego, ks. Franciszka Kameckiego, Macieaj Krzyżana, Wojciecha Nadratowskiego, Roberta Mielhorskiego, Piotra Wiesława Rudzkiego, Piotra Siemaszki, Bartłomieja Siwca, Marka Kazimierza Siwca, Hanny Strychalskiej, Wiesława Trzeciakowskiego, Jana Wacha, Romy Warmus, Jerzego Zegarlińskiego i Soni Zengel; prowadzenie – Urszula Guźlecka; otwarcie wystawy prac Jana Kaji i Jacka Solińskiego; koncert - Jędrzej Kubiak.
Młodzi 40-letni
Galeria Autorska zaistniała w szczególnym czasie historycznym. Schyłek lat 70.był okresem wyczerpania ideologicznego, zapaści ekonomicznej, rozkładu moralnego. Czas ten znalazł świetną charakterystykę w twórczości poetów Nowej Fali: Stanisława Barańczaka, Adama Zagajewskiego, Ryszarda Krynickiego. Młodzi poeci demaskowali rzeczywistość PRL, opisywali symptomy choroby trawiącej państwo i niszczącej społeczeństwo, mechanizmy służące sterowaniu zbiorową świadomością, kłamstwa myśli i zakłamania oficjalnego języka, mówili o indoktrynacji, represjach, zniewoleniu umysłowym i propagowaniu ideologicznej fikcji. Ważny był też w tej twórczości problem osobistych wyborów, kwestia lojalności i odpowiedzialności.
Galeria Autorska powstała z podobnych impulsów, z potrzeby niezależności i prawdy. Zrodził ją twórczy bunt, gest młodości, który – szczęśliwie - nie liczy się z ograniczeniami administracyjnymi i nie zniechęca w konfrontacji z urzędniczym oporem.
W kulturze polskiej ważne inicjatywy łączą się zwykle z tzw. doświadczeniami pokoleniowymi. Dla Galerii takim pokoleniowym doświadczeniem były lata 1980-81: rok pierwszej „Solidarności” i czas stanu wojennego. Dla młodych gospodarzy Galerii był to okres przyspieszonego dojrzewania ideowego – okres pogłębienia samoświadomości, krystalizacji programu estetycznego i etycznego, wzbogaconego o perspektywę chrześcijańską, zrozumienia swej roli jako kulturalnej i moralnej misji.
Galeria była jedną z tych nielicznych w PRL niepodległych enklaw, manifestem kontestacji i wolności, gospodarstwem młodej sztuki, ośrodkiem „undergroundowej” kultury, niezakrzepłej w instytucjonalnej formie. Z latami Galeria poszerzyła zakres swych działań - stała się nie tylko ośrodkiem ekspozycyjnym, ale też wydawnictwem oraz miejscem spotkań twórców kultury i nauki. Z uwagi na atrakcyjność programu i zasięg promieniowania, wzbogaciła się o grono przyjaciół, tworząc swego rodzaju artystyczną, intelektualną i duchową wspólnotę.
Galeria ma dziś 40 lat, ale posiada w sobie twórczą inwencję i entuzjazm znamienne dla okresu młodości. „Galernicy” nie zmienili swych przekonań, nie zmienili swych postaw, nie poddali się presji rynku, nie ulegli pokusom modnych tendencji, pozostali wierni wartościom, które wyznawali przed 40 laty.
Piotr Siemaszko
Galeria Autorska Jana Kaji i Jacka Solińskiego w Bydgoszczy powstała 16 czerwca 1979 r. W latach 80. należała do nielicznych prywatnych galerii w Polsce. Pierwsza jej siedziba mieściła się przy ul. Dworcowej 98 (do 1983 r.), druga przy ul. Chocimskiej 5. (do 2007 r.), trzecia przy ul. Pomorskiej 48 (do II 2012), aktualna znajduje się ponownie przy ul Chocimskiej 5. Twórcy Galerii: malarz Jan Kaja i grafik Jacek Soliński (obaj rocznik 1957) swoje przedsięwzięcie określili jako pozainstytucjonalne, niezależne, otwarte, wciąż poszukujące i ewoluujące. Charakter działań Galerii mieści się w formule przenikających się dziedzin: plastyki, fotografii, konceptualizmu, poezji, literatury, teatru, muzyki i filozofii. Na aktualny jej wizerunek złożyły się wieloletnie doświadczenia działalności wydawniczej i ekspozycyjnej obejmującej sztukę figuratywną o przesłaniu metaforycznym, sztukę konceptualną, ekspresjonizm, malarstwo metafizyczne, poezję wizualną, sztukę poczty, sztukę książki, sztukę związaną z szeroko rozumianym sacrum. W pierwszym okresie działalności swoje prace eksponowali tu artyści z najbliższego otoczenia Galerii. Z upływem czasu krąg prezentowanych osób stopniowo powiększał się. W ciągu 40 lat działalności Galerii Autorskiej odbyło się blisko 1000 wystaw, działań, pokazów, instalacji, spektakli teatralnych, koncertów i spotkań. Swoją twórczość przedstawiło tu ponad 200 autorów (malarzy, grafików, rzeźbiarzy, fotografików, konceptualistów, pisarzy, poetów, muzyków, krytyków sztuki, filozofów i aktorów). Na uwagę zasługują okolicznościowe akcydensowe druki towarzyszące każdej ekspozycji i spotkaniu. Wydawnictwo Galerii Autorskiej ma na swoim koncie ponad 250 publikacji (katalogów do wystaw, unikatowych książek autorskich, tekstów krytycznych, esejów, tomików poezji, prozy, książek filozoficznych i albumów monograficznych). Dokumentacja działalności Galerii i twórczość jej autorów eksponowana była w różnych ośrodkach kraju, m.in. w Lublinie, Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Sopocie, Toruniu, Łodzi i za granicą w Edynburgu, Rzymie, Tokio, Paryżu i Pradze. Za swoją działalność twórcy Galerii Autorskiej otrzymali m.in.: Nagrodę Koga Gdańskiej (1984), Nagrodę Faktów (1988), Medal za Twórczy Wkład w Kulturę Chrześcijańską (2002), Medal Prezydenta Miasta za szczególne zasługi dla Bydgoszczy (2004 i 2014), Bydgoską Nagrodę Strzała Łuczniczki za wydanie Książki Roku (czterokrotnie: za rok 2005, 2007, 2009 i 2011), Nagrodę Ryszarda Milczewskiego-Bruno - Gaśnica terenowa (2007), odznakę honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej (2015), Nagrodę Artystyczną Prezydenta Miasta Bydgoszczy (2018) oraz Medal 100-lecia odzyskania niepodległości (2018).
