Tematem wystąpienia będą dzieje Polaków, którzy postanowili w okresie dwudziestolecia międzywojennego osiedlić się w Bydgoszczy. Gizela Chmielewska opowie o przybyszach ze wschodu: ?Na Kresach Wschodnich fundowali kościoły, szpitale, szkoły. One tam zostały. Za to ich fundatorzy przez pokręcone ścieżki historii na początku lat dwudziestych XX w. trafili do Bydgoszczy. Tu też, już nie w roli bogatych panów a skromnych uchodźców dzielili się sercem i chlebem. Stworzyli Związek Polaków z Kresów Wschodnich, założyli Gospodę Kresową, czyli kuchnię dla niezamożnej inteligencji, dbali o podopiecznych Internatu Kresowego. Swoimi rodzinnymi pamiątkami wzbogacali zbiory Muzeum Miejskiego i Biblioteki Miejskiej. Brali udział we wszystkich ważnych dla Bydgoszczy wydarzeniach. I nigdy nie zapomnieli skąd ich ród… Górscy, Obiezierscy, Stulgińscy, Rzewuscy, Tyszkiewiczowie, Wołodkowiczowie, Woyniłłowiczowie i wielu innych ? potomkowie Wańkowiczów i Moniuszków, krewni Reytanów, znajomi Sienkiewicza, sąsiedzi Radziwiłłów, rodzina założyciela Baranowicz. Takich mieliśmy sąsiadów!? ? zapowiada dziennikarka, Gizela Chmielewska.

Z kolei Hanna Sowińska przypomni losy Polaków, którzy przybyli do miasta nad Brdą z innych równie odległych zakątków dawnej Rzeczypospolitej (i nie tylko). Zostaną przypomniani, między innymi:

Aleksander Achtel ? właściciel jednej z najbardziej znanych w międzywojennej Bydgoszczy masarni i sklepu (Gdańska 73), uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; do miasta nad Brdą przywędrował z zaboru austriackiego (urodził się pod koniec XIX w. w Nowym Sączu). Aresztowany w połowie października 1939 r., został zamordowany przez Niemców. Do dziś rodzina nie wie, gdzie jest jego grób.

Ród Bigońskich ? właściciele jednej z najstarszych w Bydgoszczy firm piekarniczo-cukierniczych. Jej założycielem był Wincenty Bigoński. Do Bydgoszczy przyjechał w 1922 r. z Westfalii. Miał dwóch synów – Zbigniewa i Edmunda, którzy kontynuowali dzieło ojca. Obaj już nie żyją. Firmę prowadzi Ilona Bigońska-Jankowska, córka Edmunda.

Józef Borecki ? rodowity jarocinianin, uczestnik powstania wielkopolskiego, oddelegowany w 1928 r. do Bydgoszczy do pracy w Urzędzie Skarbowym. Ofiara akcji “Tanneberg”. Zginął prawdopodobnie jesienią 1939 r. w Lesie Gdańskim.

Franciszek Kowalczyk ? urodził się w 1902 roku w Kraszewicach, w powiecie wieluńskim. Gdy Polska odzyskała niepodległość, został powołany do wojska. Służył w 62. pułku piechoty na ulicy Warszawskiej. Pod odbyciu służby wojskowej trafił do cywila i już pozostał w Bydgoszczy. Przez prawie dziesięć lat Kowalczyk pracował jako kierowca. Gdy wybuchła wojna walczył w szeregach Bydgoskiego Batalionu Obrony Narodowej. 22 września 1939 r. wraz z 49 żołnierzami BBON został rozstrzelany przez Niemców w Boryszewie k. Sochaczewa.

Gizela Chmielewska ? dziennikarka zafascynowana związkami Kresów z Bydgoszczą, autorka m.in. cyklu artykułów pt. ?Adresy?, publikowanych na łamach “Gazety Pomorskiej” ? ?Album Bydgoski?. Współautorka ? razem z Bogdanem Chmielewskim ? wystawy ?Cierń kresowy? w Galerii Autorskiej w czerwcu 2008, autorka książki pt. “Cień Kresowy? (wyd. w 2010 r.), poświęconej Edwardowi Woyniłłowiczowi oraz jego rodzinie – Kresom i Bydgoszczy.

Hanna Sowińska ? z wykształcenia historyk, z zawodu dziennikarka. Od 1996 r. pracuje w “Gazecie Pomorskiej”. Historia Polski (w szczególności najnowsza) jest jednym z najważniejszych tematów jej pracy dziennikarskiej. Od 2004 r., wraz z gronem współpracowników, przygotowuje cotygodniowe wydania “Albumu bydgoskiego” – historycznego dodatku “GP”. Jest współautorką książki pt. “Życie Enigmą pisane”, w której opublikowała wywiad-rzekę z Janiną Sylwestrzak, córką genialnego kryptologa i matematyka Mariana Rejewskiego. W 2008 r. “Gazeta Pomorska” wydała 7 tomików “Albumu bydgoskiego”, według swojego pomysłu i pod swoją redakcją. W 2009 r. przygotowała do publikacji 70 życiorysów osób zamordowanych w Dolinie Śmierci. Współpracuje z IPN od chwili jego powstania. W 2002 r. zdobyła II nagrodę w ogólnopolskim konkursie IPN za cykl publikacji poświęconych zbrodni dokonanej 19 maja 1941 r. przez Niemców na 30-osobowej grupie bydgoszczan. Oprócz działalności publicystycznej, udziela się społecznie – od dwóch kadencji jest członkiem Miejskiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Bydgoszczy. W 2012 r. została wybrana do zarządu Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego “Grota” w Bydgoszczy. W 2012 r. Rada Miasta Bydgoszczy w uznaniu pracy na rzecz upamiętnienia przeszłości miasta i jej mieszkańców uhonorowała Hannę Sowińską “Medalem Kazimierza Wielkiego”. W tym samym roku Zarząd Regionu Bydgoskiego NSZZ “S” przyznał dziennikarce “Medal Solidarności. Zasłużony dla Regionu Bydgoskiego”. W 2013 r. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych uhonorował ją medalem “Pro Patria”.

Spotkanie realizowane jest w ramach projektu Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy pt. ?Nasza historia ? nasza tożsamość? współfinansowanego ze środków Miasta Bydgoszcz.