Topoi ? wspólne miejsca
Środowisko autorów, poetów, prozaików i krytyków od lat skupionych wokół dwumiesięcznika literackiego ?Topos? postanowiło przygotować wspólne wystąpienie. Prezentacja miała miejsce w 2012 roku na łamach piątego zeszytu ?Toposu?. Złożyły się na nią wyznania, manifesty i poezje ośmiu twórców. Tym co połączyło autorów różnych generacji, od roczników pięćdziesiątych po siedemdziesiąte jest idea topoi ? miejsca. Krótki wstęp do publikacji głosi, że m.in.: ?Droga jest zawsze wędrówką w stronę innego.? i że: ?Dopóki idą, rozmowa jest dla nich czymś w rodzaju wspólnego miejsca, wspólnego świata.? Wydaje się więc, że obszar tego, co łączy ?toposowych? twórców, zakreślają takie pojęcia, jak: ?miejsca?, ?droga?, ?rozmowa?, ?inny?. Krąg topoi tworzą poeci mieszkający w różnych miejscach w Polsce: Przemysław Dakowicz (Łódź), Wojciech Gawłowski (Ostrów Wlkp.), Adrian Gleń (Grabczok k. Opola), Jarosław Jakubowski (Koronowo), Wojciech Kass (Pranie na Mazurach), Wojciech Kudyba (Nowy Sącz), Krzysztof Kuczkowski i Artur Nowaczewski (Gdynia). Wszyscy pojawią się w Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego przy ul. Chocimskiej 5 w Bydgoszczy w dniu 4 kwietnia 2013 roku.
http://www.topoi-miejsca.blogspot.com/
Rozmowa w drodze
Są w drodze. To znaczy: w poszukiwaniu, w pragnieniu, w niegotowości. Są w drodze od dawna; zasłużyli, żeby nieść ze sobą opowieść. Zastanawia moment, w którym mówienie staje się formą samotności. Czy tym momentem jest manifest ? z jego pasją zniszczenia, potrzebą wroga? A może raczej komplement ? z całym jego fałszem pozornego kontaktu, żałosnego poklepywania po plecach. Za każdym razem jakiś rodzaj rozminięcia, nie-porozumienia. (Czy to właśnie stąd bierze się temperatura manifestów, żarliwość poklepywań ? z poczucia alienacji?). Lecz im przytrafiło się coś innego. Co właściwie? Przekroczenie. Można to chyba nazwać przekroczeniem. Siebie? Języka? Pewnie i jedno, i drugie. Podróż trochę się dłużyła, po pewnym czasie zauważyli, że rozmawiają i że rozmowa nie jest manifestacją ?ja?, ale wyjściem poza jego roszczenia. Mówiąc, można być bliskim nie przestając być kimś innym. Właśnie wtedy: w rozmowie, w otwarciu języka wydarza się świat. Właśnie ten: pomiędzy nimi. Rozdarty. Bliski i zarazem inny. Droga jest zawsze wędrówką w stronę innego. Można być sobą tylko w utracie siebie. Dopóki idą, rozmowa jest dla nich czymś w rodzaju wspólnego miejsca, wspólnego świata.
———————————————-
Krzysztof Kuczkowski
Śmierć Wielkiej Małpy
Liście jabłonek wirują jak maleńkie
karuzele, liście orzecha opadają pionowo.
Coraz ich więcej i więcej. Wrony
uszyte z błyszczącej podszewki lustrują
ogród. Nikogo nie kochają,
nikogo nie szanują, kraczą pięcioma
odcieniami granatu. Świat jest pełen
neurotyków. Zamkniętych na ogród.
Zamkniętych na Boga. To jest
problem. Bowiem nikogo nie kochają,
nie szanują nikogo, opadają pionowo.
Coraz ich więcej i więcej. Bowiem liście
jabłonek łaskoczą ciało, liście orzecha
liżą ciemną ciała podszewkę.
Taki jest pocałunek października, głód
listopada. Bowiem chłód miesięcy
może trwać wiecznie. Zima może za
długa być na nasze krótkie życie.
Krzysztof Kuczkowski ? ur. 1955 r. w Gnieźnie. Poeta, autor szkiców, recenzji literackich i muzycznych; juror wielu konkursów, wykładowca warsztatów poetyckich. W 1993 r. założył dwumiesięcznik literacki ?Topos?, którym kieruje do dzisiaj. Jeden z inicjatorów Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Rainera Marii Rilkego, organizator Festiwali Poezji w Sopocie. Redaktor serii książek Biblioteka ?Toposu?. Autor kilkunastu tomów wierszy. Ostatnio opublikował: Dajemy się jak dzieci prowadzić nicości (2007), Wiersze [masowe] i inne (2010). Zredagował antologię poezji Podróż do Gdańska (2009) oraz dwujęzyczną Six Poets: Twenty-eight Poems (2011). Autor słuchowiska radiowego: Opowieść o Truposzu (2008) oraz perfomence?u (wspólnie z muzykiem Romanem Puchowskim, debiut sceniczny ? 2007) pod tym samym tytułem.
Od 1981 roku mieszka w Sopocie, od 2009 w Gdyni-Orłowie.
—————————————
Wojciech Kass
Pieśń o dzwonie
Codziennie schodzimy się o świcie
I sprawdzamy czy dzwon jest na miejscu.
Jedno uderzenie młotkiem zabija jego serce.
Tylko uderzenie i umiera dźwięk?
Między nami jest niszczyciel dzwonów,
Ale nie pokazujemy mu tego miejsca.
(2005)
Wojciech Kass ? ur. w 1964 r., w Gdyni, od 1997 r. Poeta i eseista, pracuje w Muzeum K. I. Gałczyńskiego w Praniu na Mazurach. Jest autorem książki dokumentującej związki Czesława Miłosza i jego krewnych z Sopotem Aj, moi dawno umarli (STK 1996) oraz książki eseistycznej Pęknięte struny pełni. Wokół Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (AWF Olsztyn 2004). Wydał tomiki poetyckie: Do światła (AWF Olsztyn 1999), Jeleń Thorwaldsena (Twój Styl 2000) ? za które otrzymał nagrodę im. Kazimiery Iłłakowiczówny i nagrodę Stowarzyszenia Literackiego w Suwałkach ? oraz Prószenie i pranie (Iskry 2002), wybór wierszy w języku polskim i niemieckim 10 Gedichte aus Masurenland (Versager-Verlag-Berlin 2003), Przypływ cieni (Iskry 2004), Gwiazda głóg (Iskry 2005), Pieśń miłości, pieśń doświadczenia (z Krzysztofem Kuczkowskim ? Galeria Autorska 2006), Wiry i sny (Biblioteka Poezji Toposu 2008) , 41 (Iskry 2010) oraz Czterdzieści jeden. Wiersze i glosy (w opracowaniu i pod redakcją Z. Fałtynowicza) poszerzone o dziennik poety z okresu pisania pieśni, komentarze krytyków i historyków literatury z l. 2010-12 oraz pieśni, które nie weszły do tomiku 41 (Biblioteka Krytyki Toposu 2012). Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i PEN Clubu. Stypendysta ministerstwa kultury (2002, 2008). Uhonorowany nagrodą Nowej Okolicy Poetów za dorobek poetycki (2004). Członek redakcji dwumiesięcznika literackiego ?Topos?. Jego wiersze tłumaczone są na język niemiecki, angielski, włoski, hiszpański, litewski, czeski, słoweński, serbski, bułgarski. W 2007 uhonorowany przez ministra kultury brązowym medalem Zasłużony Kulturze ?Gloria Artis?, w 2011 ?Sopocką Muzą? ? nagrodą prezydenta Sopotu.
——————————————
Wojciech Kudyba
To
Mówiłem z ziemi, z gliny
Z mułu, z czarnych ziaren, z trawy
Nisko, z korzeni
Z bólu: to ?Ja?.
Ta reszta, ostatnia część
Ten drobny kamyk ? w porę
Zawsze nie w porę, czczony-zapomniany
Na samym dnie
To, co pozostaje
Ten szorstki osad, zgrzyt, ten błysk
To zaufanie.
To: tak, nie, tak; ten takt, niepewność
Śmiertelny ogród ? ta wzajemność
Palą się kwiaty, całe życie w ogniach
Światło w środku świata
To ?jestem?, to: ?zostań?.
Wojciech Kudyba ? poeta, krytyk, historyk literatury; ur. 1965 w Tomaszowie Lubelskim, prof. nadzw. w Katedrze Literatury Współczesnej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, wykładowca Studium Literacko-Artystycznego UJ, współpracownik dwumiesięcznika ?Topos”. Opublikował pięć zbiorów wierszy. Przedostatni, Gorce Pana, wyróżniono nagrodą im. Józefa Mackiewicza za rok 2008. Ostatni, Ojciec się zmienia został nominowany do Nagrody Poetyckiej Orfeusz 2012
————————————————
Wojciech Gawłowski
Don Kichote
Ludzkie ciepło chwila szczerozłota
Los pasuje Cię na Don Kichota
Byś rycerzem był tej chorej damy
Która barkiem muska Twoje ramię
Gdy plecami do pleców przywiera
Otchłań kurczy się niebo otwiera
Mąż jej cały w śmierci pochylony
Pod powieką popiół i pożoga wojny
Tyś jest młodszy przewaga chwilowa
Śmierć jest zawsze na wszystkich gotowa
Więc potykasz się z nią Panie z Manczy
Choć na stypach nam śpiewa i tańczy
Tego świata zgorszenie codzienne
Życie w lęki cierpienia brzemienne
Sięgnie kresu z zaświatem się swata
Gdzie ni męża, ni żony, ni brata.
Ostrów Wielkopolski 22 grudnia 2012 roku
Wojciech Gawłowski ? ur. 1953 r. w Ostrowie Wielkopolskim. Poeta, recenzent. Absolwent Wydziału Prawa UAM w Poznaniu. Autor tomików i arkuszy: Błędnik równowagi (1977), Błędnik równowagi (1978), Przypisy do przepowiedni (1985), Zmienna losowa (1985), Prowincja zimowego zmierzchu (1993), Zapach gasnącej świecy (2000), Podania, życiorysy, legendy i baśnie (2001), Głosy, obrazy i sny (2002), Prowincja ostrów miasta (2008), Lunapark nieśmiertelności ( 2011). Laureat medalu im. St. Grochowiaka (Poznań 1978), Peleryny (Gdańsk 1985) i Konkursu im. R. M. Rilkego(Sopot 1999). Członek poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
——————————————-
Artur Nowaczewski
kłębek
śpi zwinięta w kłębek nerwów, snów.
kłębek słów. i śpi jej dziecko,
które jest w środku ze środka wyrwane,
z korzeniami. ze snami.
kłębuszku, gdybym mógł,
gdybym mógł bój bym o was wiódł,
gdybym mógł.
Artur Nowaczewski, ur. 1978 w Gdańsku. Poeta, krytyk literacki, absolwent ?Topolówki?, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Zakładzie Antropologii Literatury i Krytyki Artystycznej na Uniwersytecie Gdańskim. W okresie studiów współtworzył serwis ?Teczka? i artzin literacko-muzyczny ?Przesuw?. Od kilku lat współpracuje z sopockim ?Toposem?, jest stałym współpracownikiem Magazynu Apokaliptycznego ?44?. Wiersze, recenzje, szkice krytyczne publikował także m.in. we ?Frondzie?, ?Przeglądzie Politycznym?, ?Arcanach?, Magazynie polsko-niemieckim ?Dialog?, ?30 Dniach?, ?Gościu Niedzielnym?, ?Lampie?, ?Studium?, ?Ha!arcie?. Wydał arkusz poetycki Wyrywki (2002), tomik wierszy Commodore 64 (2005), książkę historycznoliteracką Trzy miasta, trzy pokolenia (2006). W przygotowaniu zbiór Elegia dla Iana Curtisa oraz książka na podstawie doktoratu. Laureat m.in. nagrody Fundacji im. ks. Janusza St. Pasierba (2008), Złotego Środka Poezji w Kutnie (III miejsce – 2006), stypendysta Marszałka Województwa Pomorskiego (2008). Tłumaczony na języki czeski i niemiecki. Mieszka w Gdyni.
—————————————————
Przemysław Dakowicz
Poezja współczesna domaga się wyjścia na przepustkę
najsampierw idą nogi dwa patyki na pół
dzielone stawem kolanowym następnie
minispódniczka korpus i ramiona zwieńczone
jedno papierosem drugie telefonem komórkowym
właściwie biegną nie idą konstrukcja ludzka
poruszająca się zbyt szybko by mogła być
prawdziwa a jednak! czterdziestoletnia baba
z głosem nastolatki plująca paznokciami ?mówię
ci jem normalnie? a gdy nadchodzi pora
ważenia ukradkiem wpycha kamienie w majtki
Przemysław Dakowicz – ur. w 1977 r. w Nowym Sączu; poeta, krytyk literacki, historyk literatury; adiunkt w Katedrze Literatury i Tradycji Romantyzmu UŁ; stały współpracownik dwumiesięcznika literackiego ?Topos?; autor czterech tomów wierszy (ostatnio: Place zabaw ostatecznych i Teoria wiersza polskiego), książki krytycznoliterackiej Helikon i okolice. Notatki o poezji współczesnej oraz rozprawy “Lecz ty spomnisz, wnuku?. Recepcja Norwida w latach 1939-1956. Rzecz o ludziach, książkach i historii; tłumaczony na czeski, serbski i słoweński; mieszka w Łodzi.
————————————
Adrian Gleń
***
Jakie ? takie
Cz. Miłosz w Nieobjętej ziemi
zdecydowanie bez
tytułu
bo nie będzie
o oczekiwaniu
lita ziemia dym
nad polami
poza tym dużo
wszystkiego
nasycone lektury
konfitury wydarzone
długo by wymieniać
zresztą
w jesienny poranek
nie zwykłem
czynić rejestrów
czarodziejstwa
i tak nie
do wymówienia
październik 2012
Adrian Gleń (ur. 1977), krytyk literacki, teoretyk literatury, pracownik w Instytucie Polonistyki i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Opolskiego, redaktor działu literackiego w piśmie ?Strony? (od roku 2009), autor tomiku Da. Teksty wierszowane (Sopot 2011). Ostatnio wydał: Do-prawdy? Studia i szkice o najnowszej literaturze (Opole 2012). Wiersze publikował m.in. w ?Toposie?, ?Śląsku?, ?red.?, ?Zeszytach Literackich?. Mieszka z żoną i dwójką synów pod Opolem.
———————————————-
Jarosław Jakubowski
OJCZYZNA
Najchętniej ojczyzną nazwałbym stół
przy którym bezczynnie spędzam
całe godziny
stół jest dębowy solidny
wsparty na czterech mocnych nogach
zmieści się przy nim nawet dalsza rodzina
ale najchętniej siadam przy nim sam
siedzę i patrzę jak minuty zmieniają się
w coś znacznie większego
co już nie daje się zmierzyć
ani opisać.
Jarosław Jakubowski ? urodził się w 1974 roku w Bydgoszczy. Poeta, prozaik, dramatopisarz, dziennikarz. Studiował budownictwo lądowe na Politechnice Gdańskiej i politologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autor kilku tomów wierszy, ostatnio: Pseudo, Ojcostych, Flow i Święta woda oraz tomów prozy Slajdy i Cyryl, dlaczego to zrobiłeś?. Dwukrotny laureat nagrody Strzały Łuczniczki za ?bydgoską książkę roku?. Jako dramaturg debiutował w 2007 roku w Laboratorium Dramatu czytaniem scenicznym sztuki Dom matki. Na polskich scenach odbyły się premiery jego sztuk: Generał, Życie, Koncert na rożek, bęben i violę, Wszyscy święci. Na podstawie sztuk Generał i Zgon w pałacu biskupim Polskie Radio zrealizowało słuchowiska.
Członek zespołu redakcyjnego Dwumiesięcznika Literackiego ?Topos?. Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Mieszka w Koronowie.
http://jjakubowski.bloog.pl