Pierwsza edycja festiwalu Inne Sytuacje zebrała bardzo pochlebne opinie w mediach i wśród widzów. Druga powstaje w koprodukcji dotychczasowego głównego organizatora Fundacji Yakiza, Teatru Polskiego i Miejskiego Centrum Kultury we Bydgoszczy. Festiwal rozpoczyna się już w sobotę, 1 grudnia i potrwa do 5 grudnia.

Jaki jest wspólny mianownik zaproszonych na drugą edycję grup teatralnych? Podczas konferencji prasowej Jacek Puzinowski z organizującej festiwal Fundacji Yakiza podkreślił, że teatry prezentowane na Innych Sytuacjach po prostu nie tworzą dla pieniędzy: – Szukamy takich artystów, dla których teatr to nie jest sposób na zarabianie pieniędzy, ale sposób by przeżyć swoje życie ? mówił Puzinowski. – Ich sztuka wynika z najgłębszego poszukiwania drogi życia. Te teatry działają jak zakony, zajmując się pewnego rodzaju badaniem życia.

Puzinowski podkreślał, że siła takich grup nie polega na popularności: To jest tak jak było u Gotowskiego. Ich moc nie wynika z tego, że są to przedsięwzięcia popularne, ale z tego, że mają wielką siłę intelektualną. Ci ludzie poświęcają życie by badać przestrzenie istnienia, a my dzięki ich spektaklom, możemy być uczestnikami ich badań.

Andrzej Stróż, dyrektor programowy festiwalu i twórca teatru niebopiekło dodaje, że problemem dzisiejszego teatru jest ?efekciarstwo? zastępujące myślenie: – Za dużo jest zagrywek technicznych, za dużo zapożyczeń, kalkowania rzeczywistości. Teatr stał się “trybunem ludowym”, który rozmawia z widzami o rzeczywistości takiej, jaką ją widzimy i niestety nie próbuje tworzyć nowych sytuacji i relacji. My zaś chcemy tworzyć nowe – inne sytuacje.

Podczas Innych Sytuacji na scenie MCK i Teatru Polskiego zobaczymy cztery zespoły teatralne. Pierwsze dwa dni zajmie Teatr ZAR i ?Ewangelie dzieciństwa. Tryptyk?. ZAR to międzynarodowa grupa, założona we Wrocławiu przez stażystów Instytutu Grotowskiego. ?Ewangelie dzieciństwa? są kulminacją trwającej od ponad dziesięciu lat pracy grupy ze starymi pieśniami sakralnymi. Dzieło prezentowane było już w Londynie, Los Angeles, Florencji, San Francisco, Chicago.
Spektakl uhonorowany został Wrocławską Nagrodą Teatralną, a jego druga część ?Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie? zdobyła na Festiwalu Fringe w Edynburgu prestiżowe nagrody Total Theatre Award oraz Herald Angel Award. Trzeci dzień festiwalu przyniesie sztukę ?Moskwa ? Pietuszki? w wykonaniu Jacka Zawadzkiego z Teatru Kana. Monodram Zawadzkiego to teatralna wizja poematu Wieniedikta Jerofiejewa. Przedstawienie pokazywane było na najważniejszych festiwalach oraz ośrodkach sztuki w Polsce, a także w Moskwie, Berlinie, Amsterdamie, Londynie, Edynburgu, Los Angeles, San Diego, Orange Country, San Francisco wszędzie spotykając się ze znakomitymi recenzjami i entuzjastycznym odbiorem. Kolejny dzień to Teatr Krzyk i ?eksPLoracje?. Spektakl młodej grupy teatralnej opowiada o ?niepokoju zespołowości? i jest przez twórców nazywany ?szkicem na temat wyborów, przed którymi stajemy, albo iluzji, że takowych dokonujemy? we współczesnej Polsce. Jako inspirację Teatr Krzyk potraktował wydarzenia z historii Polski przed rokiem 1989. Wielki finał Innych Sytuacji to znakomity Teatr Wierszalin ze spektaklem ?Bóg Niżyński?. Sztuka inspirowana jest wstrząsającymi “Dziennikami” Niżyńskiego spisanymi w ciągu sześciu tygodni dzielących ostatni występ publiczny tancerza od zamknięcia go w szpitalu psychiatrycznym. “Bóg Niżyński” nie pozostawia widza obojętnym. Jest świetnie zagraną historią tragicznej i wielkiej postaci.

Bilety:
Teatr Polski Bydgoszcz: 50 zł normalny, 35 zł ulgowy, 25 zł wejściówka
Miejskie Centrum Kultury Bydgoszcz: 30 zł normalny, 20 zł ulgowy

- – -

PROGRAM

1.12.2012 ? sobota, g. 19:00, Teatr Polski
Teatr ZAR ?Ewangelie dzieciństwa. Tryptyk?

2.12.2012 ? niedziela, g. 19.00 Teatr Polski
Teatr ZAR ?Ewangelie dzieciństwa. Tryptyk?

3.12.2012 ? poniedziałek, g. 19.00, Miejskie Centrum Kultury
Jacek Zawadzki ?Moskwa ? Pietuszki?

4.12.2012 ? wtorek, g. 19.00, Miejskie Centrum Kultury
Teatr Wierszalin ?Bóg Niżyński?

5.12.2012 ? środa, g. 19:00, Miejskie Centrum Kultury
Teatr Krzyk ?eksPLoracje?

- – -
Program szczegółowy

1.12.2012 ? sobota, g. 19:00, Teatr Polski
Teatr ZAR ?Ewangelie dzieciństwa. Tryptyk?

  • Część I Ewangelie dzieciństwa. Uwertura.
  • Część II Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie.
  • Część III Anhelli. Wołanie.

Teatr ZAR jest międzynarodową grupą, założoną we Wrocławiu przez stażystów Instytutu Grotowskiego i formułowaną w trakcie cyklicznych wypraw badawczych do Gruzji w latach 1999-2003. Podczas tych podróży grupa poznała tradycje muzyczne, esencją których jest grupa wielowiekowych pieśni polifonicznych, stanowiących prawdopodobnie najstarszą formę wielogłosu. Nazwa grupy ?ZAR? zaczerpnięta została od tytułu pieśni pogrzebowych, które w tradycji kaukaskiej, między innymi w odwiedzanej przez grupę Swanetii, są esencją śpiewu rozumianego jako ?kolumna dźwięku?. Praca zespołu wypływa z przekonania, że istotą teatru nie jest wyłącznie ukryte w greckim terminie ?thea? ? widzenie, postrzeganie wzrokowe ? lecz, że nade wszystko teatr winien być słuchany.

Wierzymy, że z takiego słuchania rodzą się głębokie obrazy, które nie mogłyby zostać stworzone nawet najnowszymi środkami teatralnej techniki. Wierzymy, że nawet ciało śpiewającego aktora lśni i emanuje energią dźwięku i pieśni, którą on sam się staje.

Tryptyk Ewangelie dzieciństwa jest kulminacją trwającej ponad dziesięć lat pracy grupy ze starymi pieśniami sakralnymi. W 2009 roku trzyczęściowe dzieło miało swoją premierę w Barbican Centre w Londynie, następnie było prezentowane w Los Angeles, we Wrocławiu, Florencji, w San Francisco, Chicago i w Sybinie w Rumunii. Poszczególne części tryptyku były pokazywane między innymi w Atenach, Edynburgu, Madrycie, Belgradzie, Paryżu, Kairze, Seulu i Nowym Delhi. W październiku 2010 roku Tryptyk Ewangelie dzieciństwa uhonorowany został Wrocławską Nagrodą Teatralną. Druga część Tryptyku, Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie, prezentowana podczas Festiwalu Fringe w Edynburgu w sierpniu 2012 zdobyła prestiżowe nagrody Total Theatre Award w kategorii Physical/Visual Theatre oraz Herald Angel Award. Spektakle Teatru ZAR są tylko częścią długiego procesu poszukiwań, wypraw, osobistych eksploracji i przemian. Ta praca odnosi się do sfery ludzkiego doświadczenia, które w każdym z nas nie zostało jeszcze oddzielone od tego, co nas przekracza, co najbezpieczniej możemy określić jako numinosum. ZAR przynosi teatr sprzed podziału na gatunki i style. Podejmujemy tematy wydawałoby się zarezerwowane we współczesnym świecie dla religii, w przekonaniu, które płynie z polskiej myśli romantycznej, iż zadania sztuki są nie tylko komplementarne wobec religii, lecz potrafią zapełnić dynamiczną lukę między codziennością a transcendencją. Juliusz Osterwa, który jako jeden z nielicznych starał się zrealizować praktycznie te idee, i z którego myśli czerpał m.in. Jerzy Grotowski, zapisał w swych notatkach zdanie o tym, że “Bóg stworzył teatr dla tych, którym nie wystarcza Kościół”

02.12.2012 ? niedziela, g. 19.00 Teatr Polski
Teatr ZAR ?Ewangelie dzieciństwa. Tryptyk?

03.12.2012 ?poniedziałek, g. 19.00, Miejskie Centrum Kultury
Jacek Zawadzki ?Moskwa ? Pietuszki?

Monodram w wykonaniu Jacka Zawadzkiego (Teatr Kana) – Wizja teatralna poematu Wieniedikta Jerofiejewa. Jeden z najważniejszych spektakli wyreżyserowanych przez Zygmunta Duczyńskiego, pokazywane było w języku polskim i angielskim na najważniejszych festiwalach oraz ośrodkach sztuki w Polsce, a także w Moskwie, Berlinie, Amsterdamie, Londynie, Edynburgu, Los Angeles, San Diego, Orange Country, San Francisco wszędzie spotykając się ze znakomitymi recenzjami i entuzjastycznym odbiorem. “Ten intymny i gorzki spektakl o beznadziejności i nadziei mimo wszystko – ma w sobie tę ciemną urodę, która otwiera oczy” – pisał po premierze Ryszard D. Liskowacki (“Kurier Szczeciński”, 3 czerwca 1993). “Patrzyłem z zafascynowaniem i nie mogłem uwierzyć – po raz pierwszy zobaczyłem przedstawienie według utworów Jerofiejewa, które nie było apologią picia wódki? – pisał Janusz R. Kowalczyk (‘Rzeczpospolita’, 30 listopada 1994). – Dopiero Teatr Kana pokazał, że pijana eskapada Wieni ma jakiś cel i, wbrew pozorom, nie są to ujrzane przezeń po raz pierwszy i ostatni w życiu mury Kremla. Nie ma tu także płaczliwego samouskarżania się nad swoją mizerną kondycją osobnika wyrzuconego poza nawias życia z powodu nadmiernych predylekcji do alkoholu. Odwrotnie, w ojczyźnie Wieni problem alkoholu w ogóle nie występuje – wszechpotężne pijaństwo jest jedynym antidotum na skarlałe życie, którego pozory wciąż zresztą napędza. Bohater, przejmująco modelowany przez Zawadzkiego schrypniętym głosem, żarem ciemnych oczu, nerwowym, szybko urywanym gestem, nosi w sobie pokłady najwznioślejszej delikatności, czułości, zadumy nad życiem. Wienia Zawadzkiego to wartościowy, wrażliwy i głęboko etyczny człowiek, który swej wiedzy o bliźnich nabył nie tylko z wypisów filozofii, ale i pijackich eskapad po Moskwie?.

04.12.2012 ? wtorek, g. 19.00; Miejskie Centrum Kultury
Teatr Wierszalin ?Bóg Niżyński?

Diagilew nie żyje… Tymi słowami zaczyna się “Bóg Niżyński”. W opuszczonej kaplicy szpitala dla obłąkanych w Kreutzlingen zaczyna się przedziwna panichida. Nabożeństwo żałobne za swego promotora i kochanka odprawia Wacław Niżyński. Dowiedział się, że słynny twórca Baletów Rosyjskich, Sergiusz Diagilew zmarł w Wenecji. Kiedyś obiecał mu: “Serioża, zatańczę na twoim grobie”. I tańczy, błogosławiąc swym wyznawcom tj. grupce pacjentów uczestniczących razem z nim w zadziwiającym obrzędzie. Niżyński odgrywa swoje kolejne artystyczne wcielenia z “Pietruszki”, “Popołudnia fauna” i “Święta wiosny”. Czyni zarazem spowiedź życia i coraz bardziej pogrąża w obłędzie. W akcie obnażenia i skruchy staje przed nami wielki grzesznik, pyszny aktor, szaman i kapłan zdolny wykreować scenę własnej, odkupieńczej śmierci na krzyżu.

Sztuka inspirowana jest wstrząsającymi “Dziennikami” Niżyńskiego spisanymi w ciągu sześciu tygodni dzielących ostatni występ publiczny tancerza od zamknięcia go w szpitalu psychiatrycznym.

“Bóg Niżyński” nie pozostawia widza obojętnym. Jest świetnie zagraną historią tragicznej i wielkiej postaci.
Nagrody: Grand Prix II Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port, Gdynia 2007, Główna Nagroda na XXI Międzynarodowym Festiwalu Kopriva 2007 (Czechy), Grand Prix XIII Międzynarodowe Toruńskie Spotkania Teatrów Lalek 2006, Wyróżnienie za reżyserię i zespołowa nagroda aktorska XIII Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej

Scenariusz i reżyseria: Piotr Tomaszuk, scenografia: Eva Farkasova, Jano Zavarski, muzyka: Piotr Nazaruk. Występują: Rafał Gąsowski, Katarzyna Siergiej, Ewa Gajewska-Jasińska/Paula Czarnecka, Dariusz Matys, Miłosz Pietruski

05.12.2012 ? środa, g. 19:00, Miejskie Centrum Kultury
Teatr Krzyk ?eksPLoracje?

Każdy zespół chcący istnieć i współtworzyć swoją rzeczywistość razem wkracza w czas najtrudniejszych wyborów. Okres próby porównać można do badania nieznanych dziedzin i obszarów, w których chce się przebywać całą grupą.
Niepokój zespołowości to nasza obecna partytura, z którą chcemy się podzielić z widzami. Najnowszy spektakl można też nazwać szkicem na temat wyborów, przed którymi stajemy, albo iluzji, że takowych dokonujemy. Jako inspirację potraktowaliśmy wydarzenia z historii Polski przed rokiem 1989. Nie traktujemy ich jednak jako zbioru popkulturowych gadżetów, ani jako wydumanego mitu założycielskiego współczesnej Polski i Europy. Dzielimy się naszą refleksją szukając przez pryzmat przeżyć naszych ojców i matek.

Zrozumienie decyzji, za które prędzej czy później przychodzi nam zapłacić wysoką cenę, jest mądrością, do której się dochodzi. Nierzadko w sposób bolesny i tragiczny. Można tylko wierzyć, że więzi, których zrozumieć nie sposób, ostatecznie okażą się węzłem na całe życie.

Reżyseria: Marek Kościółek, scenariusz: zespół. Występują: Anna Giniewska, Marcin Pławski, Mateusz Zadala oraz Marek Kościółek.