Prof. dr hab. Maria Deptuła jest absolwentką Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. W 1977 roku ukończyła studia z wyróżnieniem i uzyskała tytuł magistra pedagogiki, specjalność pedagogika szkolna. Początkowo była zatrudniona na stanowisku instruktora-wychowawcy w Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy i oddelegowana do pracy w charakterze pedagoga osiedlowego na osiedlu Błonie w Bydgoszczy współuczestnicząc w budowaniu systemu środowiskowego wsparcia dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, zwłaszcza dotkniętych chorobą alkoholową. Od 1981 roku pracuje na Wydziale Pedagogiki i Psychologii najpierw w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Bydgoszczy, a potem w Akademii Bydgoskiej, przekształconej w Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.
Zainteresowania naukowe Marii Deptuły dotyczą poznawania i wspierania rozwoju kompetencji interpersonalnych dzieci i młodzieży umożliwiających im nawiązywanie relacji z rówieśnikami satysfakcjonujących dla obu stron i sprzyjających rozwojowi ich kompetencji poznawczych, emocjonalnych i społecznych. Monografia pt. Odrzucenie rówieśnicze. Profilaktyka i terapia jest efektem wieloletnich badań poświęconych dzieciom, które rówieśnicy wykluczają ze swojego grona w przedszkolu i szkole. Koncentracja na okresie dzieciństwa jest konsekwencją faktu podzielania przez nią poglądu badaczy amerykańskich, francuskich i kanadyjskich, że odrzucenie rówieśnicze w wieku przedszkolnym i w okresie szkoły podstawowej może być zapowiedzią niekorzystnego biegu rozwoju dziecka, którego późniejszym efektem jest niedostosowanie społeczne w okresie dorastania i w życiu dorosłym. Przyjmując, że ryzyko to jest szczególnie duże w przypadku dzieci odrzucanych przez rówieśników z powodu zachowań agresywnych, tej grupie dzieci poświęciła swoją monografię.