Maciej Krzyżan (ur. 1965 w Namysłowie) ? polski poeta, recenzent, animator kultury, archiwista w Archiwum Programowym TVP w Poznaniu. Dzieciństwo spędził w Kłecku. Od 1978 mieszka w Gnieźnie. Jest absolwentem filologii polskiej UAM. Wiersze drukował m. in. w: ?Czasie Kultury?, ?Toposie?, ?Odrze? i ?Zeszytach Poetyckich?. Zadebiutował na IV Piastowskim Lecie Poezji (17 i 18 września 1982) wygrywając Turniej Jednego Wiersza, w jury zasiadał m.in. Krzysztof Kuczkowski i Piotr Kuncewicz. W 1981 współzałożyciel i członek Poetyckiej Grupy Efektystów, działającej do 1986 r. Zajmuje się również współczesną poezją, omawiał m.in. twórczość Krzysztofa Szymoniaka (odczyt publiczny w Pracowni-Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Poznaniu). Opublikował cztery zbiory wierszy ? ?Okruchy? 2008, ?Tymczasem wracam do swoich? 2011, ?Intempus praesens? 2013 oraz ?Rekolekcje, czyli zapiski z trzeciego piętra? 2013.

  • * *

Oszczędna w słowach, komunikatywna i pozbawiona metafor poezja Macieja Krzyżana urzeka nastrojem. Wiersze, przypominające krótkie, pamiętnikarskie notacje, przypisane są do miejsc i zdarzeń. Kreacja autobiograficzna stwarza intymny, konfesyjny klimat. Wiodącym tematem jest niepowtarzalność pojedynczego istnienia (?)
Daniela Ewa Zajączkowska

(?)Wiersze te wyrastają z codzienności, Krzyżan powszechne w sumie doświadczenia zapisuje w oryginalny sposób, przyjmując właściwą sobie perspektywę uważnego obserwatora i uczestnika, wyczulonego na detal, szanującego każde słowo i dyskretnego. Za przykład może posłużyć miłość do własnych dzieci ? jej charakterystycznym wyznacznikiem jest wyrzeczenie się przyjemności na rzecz potomstwa.

Jeden ze sposobów pisania o rzeczywistości to wracanie do przeszłości, mówienie o niej w czasie teraźniejszym ? owo spojrzenie jest bogatsze o znajomość tego, co nastąpi później. Taki pomysł pozwala zestawić obrazy poetyckie z różnych lat, między którymi wytwarza się rodzaj artystycznego napięcia: upływający czas zostaje ścieśniony, zredukowany i skondensowany, stając się pretekstem do refleksji na temat istnienia i przemian. W przemijaniu ważny staje się motyw przekazywania życia, powielania łańcuszka genów, produkowania krwi. Motyw non omnis moriar znajduje tu nie tylko egzemplifikację w autotematycznym spojrzeniu na własną twórczość, ale także w przekonaniu, że pomimo śmiertelności trwamy nadal we własnych dzieciach, wnukach i prawnukach(?)

Ta świadomość nieprzemijalności w przemijaniu skutkuje też w istocie wieloaspektowością widzenia świata. Unaocznienie wielu planów, wielopostaciowości i wielowymiarowości życia każe poszukiwać ?miejsc wspólnych? i analogii. (?)

Nieodłącznie z przemijaniem wiąże się motyw śmierci. Bohater jednak świadomy jej nadchodzenia nie dramatyzuje, śmiało patrzy w nieodgadnioną przyszłość, kolekcjonuje/ Zasługi przed z każdym dniem bliższą/ Wyprawą na drugi brzeg, wierzy w miłosierdzie.
Jarosław Petrowicz

——-

anioł

czai się blisko
tuż za moimi plecami

tyle nagłych i przedwczesnych
śmierci w pobliżu

dlaczego nie ja
dlaczego nie mnie to spotyka

strzeż mnie nadal aniele
o którym nic właściwie nie wiem

Maciek Krzyżan

milczenie

słyszę głos
Boga
ale
nie odpowiadam
dokąd
zaprowadzi mnie to
milczenie

Maciek Krzyżan