Jan Raczycki, prezes Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w PRL "Przymierze" w Bydgoszczy wystosował list do dyrektora Mirosława Golona, dyrektora oddziału IPN w Gdańsku i do wiadomości prezesa IPN, dr. Jarosława Szarka, w którym napisał, że 4-letnia walka o zmianę napisu na cokole pomnika Walki i Męczeństwa zakończyła się fiaskiem i że faszyzm na pomniku trzyma się mocno... Treść listu publikujemy poniżej.
Instytut Pamięci Narodowej
Oddział w Gdańsku
Sz. Pan Mirosław Golon - Dyrektor
Dot. Zmiany napisu na Pomniku Walki i Męczeństwa Ziemi Bydgoskiej
Jako inicjatorzy zmiany napisu na w/w pomniku, którego treść została zaakceptowana zarówno przez Urząd Miasta Bydgoszczy, jak i przez syna twórcy pomnika, jesteśmy zaniepokojeni próbą odstąpienia od zawartych ustaleń.
Obecny napis : "OFIAROM FASZYZMU" nie oddaje prawdy historycznej, a jedynie stanowi relikt języka propagandy czasów PRL, gdyż Niemiecka III Rzesza była państwem nazistowskim. Natomiast faszyści sprawowali władzę we Włoszech.
Pomnik ten stojący w centralnym punkcie naszego miasta na Starym Rynku jest miejscem, gdzie odbywają się wszystkie patriotyczne uroczystości. Naszym zdaniem, napis powinien odzwierciedlać faktyczne represje, jakie dosięgały mieszkańców naszego miasta i regionu ze strony zarówno okupanta Niemieckiego i Sowieckiego, którzy dokonali w 1939 roku IV rozbioru Polski. W 1937 r. rozpoczęło się największe ludobójstwo Polaków na Kresach. Zginęło prawie 2 mln obywateli polskiego pochodzenia z rąk Sowietów. Upamiętnienie w nazwie pomnika również ofiar tego ludobójstwa dokonanego przez Sowietów jest tym bardziej zasadne, iż w Bydgoszczy mieszkają rodziny zamordowanych i wywiezionych na Sybir naszych rodaków. Dotychczas nie istnieje w Bydgoszczy wystarczająco godne upamiętnienie ofiar sowieckiego i komunistycznego aparatu represji.
Proponowany przez nas nowy napis na pomniku oddaje historyczną prawdę o sprawcach martyrologii narodu Polskiego w czasach II Wojny Światowej i okresu komunizmu w Polsce.
Proponowana przez nasze Stowarzyszenie treść napisu:
W HOŁDZIE OFIAROM TOTALITARYZMÓW:
NIEMIECKIEGO 1939 – 1945
SOWIECKIEGO I KOMUNISTYCZNEGO APARATU REPRESJI 1937-1989
Jednocześnie wyrażamy wielkie ubolewanie i zdziwienie, że naszej inicjatywy nie poparła społeczna rada historyczna w postaci Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy Oddziale IPN w Gdańsku, podlegająca Panu Dyrektorowi. Członek wspomnianego Komitetu prof. Przemysław Olstowski na posiedzeniu Komisji Kultury Rady Miasta Bydgoszczy w dn. 19.03.br wyraził się przeciwko umieszczeniu na cokole pomnika drugiego członu proponowanego przez nas napisu “Sowieckiego I Komunistycznego Aparatu Represji 1937 – 1989“. Przypomnę, że w roku 2016 ówczesny Miejski Komitet Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Bydgoszczy poparł naszą inicjatywę w całości.
Szanowny Panie Dyrektorze, jako osoby represjonowane przez system komunistycznego terroru odebraliśmy wystąpienie Pana Profesora - członka Komitetu przy IPN jako „cios w plecy”. Środowiska lewicowe skupione wokół PO i SLD zapewne ucieszyły się z publicznie wyrażonego stanowiska przedstawianego jako stanowisko Komitetu OPWIM przy IPN. Jednocześnie, nie jest dla nas jednoznaczne, czy stanowisko przedstawione przez prof. Olstowskiego było stanowiskiem całego Komitetu, czy też było prywatną opinią Profesora w tym zakresie? Jednocześnie informuję, że Radni z PO I SLD przegłosowali pozytywnie swój wniosek, żeby nie zmieniać wykonanego w 1966 roku napisu na Pomniku. Nie docierały do nich żadne argumenty, że faszystami nazywano w PRL również żołnierzy podziemia niepodległościowego i patriotów opowiadających się przeciwko Sowieckiej dominacji w Polsce.
W związku z powyższym, zwracamy się o zaopiniowanie przez Instytut Pamięci Narodowej propozycji zmiany aktualnego napisu na Pomniku Walki i Męczeństwa Ziemi Bydgoskiej usytuowanego na Starym Rynku w Bydgoszczy na napis proponowany przez Stowarzyszenie.
Odnosząc się do kwestii składu osobowego Komitetu zwracamy się z prośbą, aby do szacownej, społecznej rady Komitetu przy IPN w Gdańsku, zajmującej się kwestią upamiętnień walki i męczeństwa dołączyć przedstawiciela naszego Stowarzyszenia.
Z poważaniem:
W imieniu Zarządu: Jan Raczycki – Prezes Stowarzyszenia