Egzekucja z nieruchomości to proces, który wszczyna się na wniosek wierzyciela wtedy, gdy jego dłużnik nie spłaca zaciągniętego zobowiązania. Postępowanie egzekucyjne jest żmudne, jednak często stanowi jedyną drogę do odzyskania pożyczonych środków. Sprawdź, jak przebiegają poszczególne etapy takiej egzekucji.

Egzekucja z nieruchomości – co to jest?

Egzekucja z nieruchomości to proces, który ma na celu odzyskanie przez wierzyciela środków, które przekazał dłużnikowi. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte np. przez bank za nieopłacanie rat kredytu hipotecznego, przez instytucje publiczne np. za niepłacenie podatków albo należności wobec gmin, do których należy np. renta planistyczna.

                                                                                Warto wiedzieć!

Dłużnik odpowiada za swoje długi całym majątkiem. W związku z tym, jeśli wartość nieruchomości, która została sprzedana na licytacji, nie pokrywa w pełni długu wobec wierzyciela, może on przeprowadzić egzekucję także z wynagrodzenia za pracę, prawa użytkowania wieczystego czy posiadanych ruchomości (sprzęty elektryczne, samochody czy inne cenne przedmioty).

Gdy roszczenie jest wysokie, jednym z najskuteczniejszych sposobów uregulowania zadłużenia, jest często zajęcie przez komornika nieruchomości (np. mieszkania), która należy do dłużnika. W takiej sytuacji lokal wystawiany jest na sprzedaż licytacyjną, czyli tzw. licytację komorniczą.

Postępowanie egzekucyjne – etapy

Egzekucja komornicza i licytacja zajętego mienia to żmudny i czasochłonny proces, a jego sukces zależy w dużej mierze od atrakcyjności i ceny nieruchomości, jaką oszacował rzeczoznawca majątkowy. Postępowanie egzekucyjne przebiega pod nadzorem sądu. Można podzielić je na sześć etapów. Opis każdego z nich znajdziesz poniżej.

Etap 1. Zajęcie nieruchomości

Postępowanie egzekucyjne rozpoczyna się od zajęcia nieruchomości przez komornika sądowego. Pierwszym krokiem jest wezwanie dłużnika do zapłaty zasądzonego zadłużenia. Zgodnie z dostarczonym wezwaniem dłużnik ma dwa tygodnie na dokonanie zapłaty.

Jednocześnie komornik wysyła do sądu (w którym prowadzona jest księga wieczysta danej nieruchomości) wniosek o dokonanie wpisu o rozpoczęciu egzekucji komorniczej.

Nieruchomość zostaje zajęta formalnie, gdy:

      • dłużnikowi zostaje doręczone wezwanie;
      • w księdze wieczystej pojawia się wpis o rozpoczęciu egzekucji (jeśli wezwanie nie zostało dostarczone).

Po formalnym zajęciu nieruchomości nadal pozostaje ona w zarządzie dłużnika. W skrajnych sytuacjach, jeśli sąd ma wątpliwości, czy dłużnik będzie należycie zarządzał nieruchomością (np. czy nie dokona zniszczeń), może ustanowić innego zarządcę.

Etap 2. Dokonanie opisu zajętej nieruchomości i oszacowanie jej wartości

Gdy dłużnik nie spłacił długu w wyznaczonym terminie, wierzyciel może złożyć wniosek do sądu o dokonanie opisu i oszacowanie wartości nieruchomości. Komornik powołuje do tego biegłego sądowego, specjalizującego się w rzeczoznawstwie majątkowym.

W budynku sądu i w lokalu wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, komornik, przez tzw. publiczne obwieszczenie, wzywa podmioty, które roszczą sobie prawa do nieruchomości i przedmiotów zajętych razem z nią, aby zgłosiły te prawa przed ukończeniem opisu.

Z opisu i oszacowania nieruchomości sporządzany jest protokół.

Etap 3. Obwieszczenie o licytacji komorniczej

Dwa tygodnie od uprawomocnienia się opisu zostaje wyznaczona data egzekucji komorniczej. Termin zostaje ogłoszony publicznie. Do informacji podaje się n.in.:

      • dane dotyczące nieruchomości;
      • czas i miejsce licytacji;
      • sumę oszacowania;
      • cenę wywoławczą.

Obwieszczenie zamieszcza się w następujących miejscach:

      • w budynku sądu;
      • w lokalu gminy;
      • w lokalnym dzienniku;
      •na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej.

Etap 4. Sprzedaż na licytacji i przybicie

Przed rozpoczęciem licytacji jej uczestnicy zobowiązani są do złożenia rękojmi w wysokości jednej dziesiątej oszacowanej sumy za nieruchomość. Minimalna kwota, za którą można nabyć nieruchomość podczas pierwszej licytacji, nie może być niższa niż trzy czwarte sumy oszacowania.

Licytacja komornicza jest publiczna i odbywa się pod nadzorem sędziego. Każdy z uczestników może ustnie zgłaszać tzw. postąpienia, czyli oferty kupna, które przewyższają poprzednie oferty o minimum 1 procent.

Gdy egzekucja komornicza dobiega końca, sędzia wydaje postanowienie o dokonaniu przybicia na rzecz osoby, której oferta była najwyższa. Jeśli natomiast podczas pierwszej licytacji nieruchomość nie zostaje nabyta, na wniosek wierzyciela wyznaczany jest termin drugiej (cena wywołania zostaje obniżona do dwóch trzecich sumy oszacowania).

Jeśli druga licytacja okaże się bezskuteczna, wierzyciel może nabyć nieruchomość za minimum 2/3 sumy oszacowań. Jeśli to nie nastąpi, postępowanie jest umarzane. Rozpoczęcie kolejnego postępowania egzekucyjnego jest możliwe po sześciu miesiącach od daty drugiej licytacji.

Etap 5. Przysądzenie własności

Po uprawomocnieniu się postanowienia o dokonaniu przybicia i uiszczeniu opłaty za wylicytowaną nieruchomość, sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu nieruchomości. Własność zostaje przeniesiona na nabywcę.

Etap 6. Podział środków uzyskanych z egzekucji między wierzycieli

Komornik sporządza projekt planu podziału sumy z egzekucji między wierzycieli. Plan ten musi zostać zatwierdzony przez sąd.

Wierzycielami mogą być osoby:

    • które wszczęły postępowanie egzekucyjne;
    • które złożyły tytuł wykonawczy;
    • na rzecz których zostało zabezpieczone powództwo;
    • i inne podmioty wskazane w artykule 1036 § 1. Kodeksu Postępowania Cywilnego.

Mimo, iż egzekucja z nieruchomości jest procesem czasochłonnym i wymagającym cierpliwości, a jej finalizacja może przysparzać kłopotów (zwłaszcza doprowadzenie do sprzedaży nieruchomości), to często pozostaje najskuteczniejszym lub nawet jedynym sposobem odzyskania środków przez wierzyciela.

Chcesz bez ryzyka dobrze wybrać mieszkanie, zmieścić się w budżecie i mieć wszystko w jednym miejscu? Będziesz zaskoczony, jakie to proste! Skorzystaj z narzędzia NAVIDOM!