W 2018 roku pojawił się nowy rodzaj umowy cywilnoprawnej, stworzony z myślą o pracownikach zatrudnianych w rolnictwie sezonowo: umowa o pracy przy zbiorach. Jak należy się z niej rozliczyć i jakie obowiązki mają obie strony umowy?
Do niedawna częstą praktyką w gospodarstwach rolnych było zatrudnianie sezonowych pomocników do zbiorów warzyw, owoców i innych roślin na podstawie umów o dzieło. Liczne kontrole wykazywały jednak, że założenia takich umów nie odpowiadają w pełni czynnościom wykonywanym przy zbiorach. Co istotne, nie zabezpieczają one też praw pomocników. Umowy o pracę i zlecenie nie zawsze okazywały się lepszym wyjściem – w opinii rolników generują wysokie koszty i są dość skomplikowane. Odpowiedzią na potrzeby obu grup jest wprowadzenie nowego rodzaju umowy cywilnoprawnej. Funkcjonująca od 18 maja 2018 roku umowa o pomocy przy zbiorach ma chronić zdrowie i zapewnić ubezpieczenie wypadkowe pracownikom sezonowym, a jednocześnie nie obciążać nadmiarem czynności administracyjnych rolnika.
Kto i kiedy może podpisać umowę o pomocy przy zbiorach
Umowa o pomocy przy zbiorach ma dwie strony – rolnika i pomocnika rolnika. Pomocnikiem może zostać pełnoletnia osoba, która jest obywatelem Polski oraz cudzoziemiec uprawniony do wykonywania pracy na terenie Polski albo zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę na podstawie szczególnych przepisów.
Na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach można zatrudniać przy uprawach roślin takich jak:
• owoce,
• warzywa,
• chmiel,
• tytoń,
• zioła i rośliny zielarskie.
Pełną listę roślin z każdej kategorii można znaleźć na stronie internetowej KRUS.
W ramach umowy pomocnik może wykonywać następujące czynności:
• zbiór wymienionych powyżej roślin,
• usuwanie ich zbędnych części,
• sortowanie, selekcja i klasyfikowanie zebranych roślin,
• przygotowywanie ich do transportu, sprzedaży lub dalszego przechowywania,
• inne czynności związane z pielęgnacją i wykonywane w celu poprawy jakości plonów.
Umowa zawierana jest na określony czas, w jej treści podaje się również miejsce świadczenia prac i zakres czynności wykonywanych przez zatrudnionego.
W razie wątpliwości, czy określony rodzaj prac może być objęty umową o pomocy przy zbiorach, można uzyskać poradę bezpośrednio w KRUS, w jednostce właściwej dla lokalizacji gospodarstwa, w którym świadczona jest praca.
Obowiązki rolnika podpisującego umowę o pomocy przy zbiorach
Umowę o pomocy przy zbiorach należy sporządzić w formie pisemnej, jeszcze przed rozpoczęciem planowanych prac. Należy w niej określić miejsce świadczenia pomocy, zakres czynności wykonywanych przez pracownika oraz okres obowiązywania umowy, przy czym stosuje się limit: łączny czas świadczenia pomocy przez pomocnika w danym roku kalendarzowym nie może przekroczyć 180 dni. Dotyczy to wszystkich zawartych przez pomocnika umów, również z innymi rolnikami.
Rolnik ma obowiązek zgłoszenia zatrudnionych osób do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i opłacenia za nie składek na:
• ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe i macierzyńskie, w kwocie proporcjonalnej do liczby dni zatrudnienia i zakresie ograniczonym do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy rolnej,
• ubezpieczenie zdrowotne – w stałej kwocie płatnej za miesiąc, bez możliwości zgłaszania rodziny pracownika.
Czas na zgłoszenie pomocnika wynosi 7 dni od momentu zatrudnienia, jednak należy to zrobić nie później niż przed upływem okresu, na jaki zawarto umowę. Formularze zgłoszeń dostępne są na stronie internetowej i w każdej siedzibie KRUS, podobnie jak informacje na temat wysokości składek. Składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz na ubezpieczenie zdrowotne należy opłacić w terminie do 15 dnia następnego miesiąca. Pomocnik zostaje objęty ubezpieczeniem od dnia podanego w umowie jako dzień rozpoczęcia świadczenia pomocy przy zbiorach.
Rolnik, który wypłacał wynagrodzenie z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, ma obowiązek sporządzić informację o wysokości przychodów pomocnika i przekazać ją:
• urzędowi skarbowemu właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania pracownika (do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym),
• pomocnikowi (do końca lutego roku następującego po roku podatkowym).
Formularzem właściwym do przekazania tej informacji jest druk PIT-8C. Wypłaconą kwotę należy podać w Części F „Informacja o wysokości przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy”, w pozycji 74.
Jak rozliczyć się w PIT 2019 z umowy o pomoc w zbiorach
Obowiązek opłacenia podatku od umowy o pomoc w zbiorach leży po stronie zatrudnionego. Jest on rozliczany według skali podatkowej. Przychody z tej kategorii zaliczane są do innych źródeł przychodów i należy je wykazać w deklaracji PIT-36. Aby złożyć PIT 36 online, wystarczy skorzystać z programu do rozliczeń podatkowych, dostępnego za darmo w sieci. Złożenie deklaracji przez internet gwarantuje szybsze otrzymanie zwrotu podatku.
Warto zaznaczyć, że do umów o pomoc przy zbiorach nie stosuje się kosztów uzyskania przychodów ani nie odlicza składki KRUS opłaconej przez zatrudniającego, ale można zastosować ulgi podatkowe. Jeśli przychody z tej umowy były jedynymi przychodami podatnika i nie przekroczyły kwoty 13 001 zł, podatnik nie musi w ogóle płacić podatku.
Osoby, którym rozliczenie nowego rodzaju umowy wydaje się skomplikowane, mogą zasięgnąć podpowiedzi w KRUS lub bezpośrednio w urzędzie skarbowym. Warto jednak wykorzystać fakt, że programy do rozliczania PIT 36 online , takie jak m.in. Program PIT Pro 2018/2019 są aktualizowane każdego roku i dostosowywane do zmieniających się przepisów, nowych rodzajów umów, ulg i odliczeń oraz zmian kwoty wolnej od podatku.
>>> Rozlicz PIT 2019 już dziś! Pobierz Program PIT Pro 2018/2019 lub Wypełnij PIT Online w 5 minut! <<<
Źródło: Portal podatkowy Podatnik.Info oferujący Darmowy Program PIT Pro 2018/2019