Zabytkowy obiekt przy ulicy Długiej, zarządzany obecnie przez Przedsiębiorstwo Hotelarsko-Turystyczne ?Brda? Sp. z o.o., obchodzi w tym roku 130. rocznicę działalności hotelarskiej. Zanim jednak przyjął pierwszych gości, przez prawie 50 lat pełnił zupełnie inną, choć równie reprezentacyjną, rolę. Był siedzibą władz miasta, które dopiero w drugiej połowie XIX przeprowadziły się do dawnego kolegium jezuickiego, czyli obecnego ratusza.
Historia budynku rozpoczyna się w 1830 r. kiedy scalono trzy oddzielne działki, a w miejscu dotychczasowych kamienic wzniesiono gmach przeznaczony na oficjalną siedzibę Magistratu. Pierwotnie był on piętrowy i posiadał użytkowe poddasze. Zlokalizowano w nim biura urzędników, bogato zdobioną salę sesyjną oraz gabinet burmistrza.
Wraz z dynamicznym rozwojem Bydgoszczy, urząd stał się zbyt ciasny i w 1880 r. miasto sprzedało go przedsiębiorcy Juliusowi Lengningowi, który szybko przystąpił do remontu i przebudowy obiektu na cele hotelarskie. W ramach adaptacji nadbudowano kolejną kondygnację, zmieniono układ i wystrój wnętrz oraz wygląd elewacji. Na parterze znalazły się sklepy, pomieszczenia dla gości i ?do załatwiania interesów?, a na piętrach część mieszkalna. Budynek wyposażono ponadto w sanitariaty i pomieszczenia kąpielowe. Z tyłu zlokalizowana była duża sala restauracyjna, pod którą mieściły się kuchnia i spiżarnie.
Nowy obiekt rozpoczął działalność w 1881 r. i szybko stał się jednym z najbardziej cenionych bydgoskich hoteli, czemu sprzyjał sam wygląd budynku, nawiązujący do estetyki pałacowej i zdecydowanie przewyższający bogatą ornamentyką fasady sąsiednich kamienic.
Kolejne zmiany nastąpiły wraz z handlarzem win z Olsztyna Antonem Kretschmanem, który odkupił obiekt w 1908 r. i jeszcze bardziej podwyższył jego standard. Założono centralne ogrzewanie, na poddaszu urządzono dodatkowe pokoje dla gości, a w salach na parterze uruchomiono winiarnię i piwiarnię. Po zakończeniu I wojny światowej hotel miał jeszcze trzech następnych właścicieli m.in. Andrzeja Goździka (który prowadził go w latach 1921-1932) oraz Martę Smogulecką. Nadal funkcjonował jednak pod nazwą Hotel Lengning.
Przejściowy upadek nastąpił w pierwszym okresie PRL, kiedy budynek przeznaczono na internat Technikum Elektrycznego. Jednak już w 1965 roku przywrócono mu funkcję hotelową. Dla upamiętnienia magistrackich początków otrzymał nazwę ?Hotel Ratuszowy?, która pomimo zmian zarządców i właścicieli, utrzymała się do dzisiaj.
Jego obecna fasada i wnętrza tylko w części przypominają gmach z XIX wieku. Został bowiem gruntownie przebudowany i unowocześniony. Aktualnie oferuje 28 komfortowych jedno- i dwuosobowych pokoi, reprezentacyjny apartament, salę konferencyjną i restaurację. Nawiązania do tradycji znalazły się w menu, serwującym dziś ponownie zupę rakową, stanowiącą w 1913 roku część ?obfitej karty wieczorowej Hotelu Lengning?.
Ciekawostką, oprócz unikalnej historii, jest również sama lokalizacja ?Ratuszowego?, który jako jeden z budynków w mieście leży na 18. południku (długości geograficznej wschodniej). Łączy on Bydgoszcz m.in. ze Sztokholmem i Dubrownikiem. Znalazło to atrakcyjne odzwierciedlenie w hotelowej ofercie. Goście jednego ze stolików restauracji – który ustawiono dokładnie na 18 południku ? siedzący przy nim 18 dnia każdego miesiąca otrzymują 18-procentowy rabat na wszystkie potrawy.

W tekście o historii Hotelu Ratuszowego wykorzystano materiały z opracowania Wojewódzkiego Ośrodka Kultury i Sztuki ?Stara Ochronka?.